Tội hiếp dâm là hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền bất khả xâm phạm về thân thể và danh dự của con người, được pháp luật hình sự quy định xử lý nghiêm minh. Tuy nhiên, một câu hỏi đặt ra là: Nếu bị hại có đơn bãi nại, tội hiếp dâm có bị khởi tố hay không? Cùng chúng tôi tìm hiểu về vấn đề này trong bài viết sau đây nhé.
Các trường hợp chỉ khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì sẽ có những trường hợp mặc dù có dấu hiệu tội phạm nhưng hành vi đó vẫn sẽ không bị khởi tố nếu không có yêu cầu của người bị hại. Căn cứ theo Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về các tội phạm khác khởi tố theo yêu cầu của bị hại, cụ thể như sau:
- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134 Bộ luật hình sự 2015).
- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 135 Bộ luật hình sự 2015).
- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội (Điều 136 Bộ luật hình sự 2015).
- Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 138 Bộ luật hình sự 2015).
- Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính (Điều 139 Bộ luật hình sự).
- Tội hiếp dâm (Điều 141 Bộ luật hình sự 2015).
- Tội cưỡng dâm (Điều 143 Bộ luật hình sự 2015).
- Tội làm nhục người khác (Điều 155 Bộ luật hình sự).
- Tội vu khống (Điều 156 Bộ luật hình sự).
Như vậy, về nguyên tắc những tội danh trên chỉ được khởi tố theo yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của họ khi hành vi có dấu hiệu phạm tội thuộc khung 1 của tội danh được quy định tại Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Việc rút đơn yêu cầu khởi tố phải trên tinh thần tự nguyện, không có dấu hiệu của sự ép buộc hay cưỡng bức.
Trách nhiệm hình sự tội hiếp dâm theo quy định pháp luật
Theo quy định tại Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về Tội hiếp dâm như sau:
* Khung 1:
Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
* Khung 2:
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
+ Có tổ chức;
+ Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
+ Nhiều người hiếp một người;
+ Phạm tội 02 lần trở lên;
+ Đối với 02 người trở lên;
+ Có tính chất loạn luân;
+ Làm nạn nhân có thai;
+ Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
+ Tái phạm nguy hiểm.
* Khung 3:
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61 % trở lên;
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
* Khung 4:
Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khung 2 hoặc Khung 3, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các Khung đó.
* Hình phạt bổ sung:
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Hiếp dâm được bị hại bãi nại thì có khởi tố tội hiếp dâm không?
Theo Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại như sau:
- Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khung 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật Hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.
- Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ. Trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.
- Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại. Trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.
Như vậy, theo quy định trên thì tội hiếp dâm là một trong những tội danh chỉ khởi tố theo yêu cầu của bị hại, nếu bị hại rút đơn bãi nại thì vụ án sẽ được đình chỉ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, Cơ quan Cảnh sát điều tra chỉ không tiến hành khởi tố vụ án trong trường hợp bị hại bãi nại khi và chỉ khi hành vi có dấu hiệu phạm tội của bị can thuộc khung 1 của tội danh hiếp dâm này.
Do đó, nếu sau quá trình xác minh, điều tra mà Cơ quan Cảnh sát điều tra nhận định rằng hành vi có dấu hiệu phạm tội của bị can thuộc các khung khác (ngoài khung 1) của tội hiếp dâm thì lúc này việc bị hại bãi nại vẫn sẽ không ảnh hưởng đến quá trình tố tụng hình sự của vụ án.
Ngoài ra, việc rút đơn bãi nại của bị hại phải hoàn toàn tự nguyện, không có sự ép buộc hay cưỡng bức nào.
Lưu ý rằng, về nguyên tắc thì nếu bị hại hoặc đại diện của bị hại rút đơn yêu cầu xử lý hình sự tội hiếp dâm thì sẽ không có quyền yêu cầu lại trừ trường hợp bị ép buộc, cưỡng bức.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Sau khi tham khảo bài viết của Luật CNC Việt Nam, Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh nếu Quý khách hàng còn vấn đề nào chưa rõ thì hãy liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây để được tư vấn chi tiết hơn. Ngoài ra, nếu khách hàng cần tư vấn về các vấn đề pháp lý khác như xin các loại giấy phép, soạn thảo các loại hợp đồng lao động, dân sự, rà soát hợp đồng, soạn thảo các loại đơn từ, soạn hồ sơ khởi kiện, lập di chúc, khai nhận di sản thừa kế, đăng ký biến động đất đai,… thì cũng đừng ngại liên hệ với Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh, Luật sư giỏi thừa kế nhà đất để được giải đáp mọi thắc mắc.
VĂN PHÒNG GIAO DỊCH CÔNG TY LUẬT TNHH CNC VIỆT NAM
Văn phòng 1: 15/50 Đoàn Như Hài, Phường 13, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh
Văn phòng 2: 1084 Lê Văn Lương, Ấp 3, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 0909 642 658 - 0939 858 898
Website: luatsugioisaigon.vn
Email: luatsucncvietnam@gmail.com
