Khai sinh là một sự kiện hộ tịch bắt buộc phải được đăng ký theo quy định của pháp luật nhằm xác định tình trạng nhân thân của cá nhân khi sinh ra. Do đó, cha hoặc mẹ phải có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con theo đúng quy định của pháp luật.
1. Trách nhiệm đăng ký khai sinh
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 15 của Luật Hộ tịch năm 2014 thì: "Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em."
Như vậy, để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho con cũng như tạo điều kiện cho các cơ quan có thẩm quyền kiểm soát được tình hình dân số trên địa bàn thì cha, mẹ hoặc các cá nhân, tổ chức quy định tại Khoản 1 Điều 15 của Luật này phải có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con trong thời hạn quy định.
2. Thủ tục đăng ký khai sinh
- Tờ khai đăng ký khai sinh theo mẫu.
- Bản chính Giấy chứng sinh; trường hợp không có Giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.
- Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi thì phải có biên bản về việc trẻ bị bỏ rơi do cơ quan có thẩm quyền lập.
- Trường hợp khai sinh cho trẻ em sinh ra do mang thai hộ phải có văn bản xác nhận của cơ sở y tế đã thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cho việc mang thai hộ.
3. Trường hợp có yếu tố nước ngoài thì cần thêm các giấy tờ sau:
- Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ khác do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp xác nhận về việc trẻ em được sinh ra ở nước ngoài và quan hệ mẹ - con (nếu có).
- Nếu cha hoặc mẹ hoặc cả cha, mẹ là người nước ngoài thì phải nộp văn bản thỏa thuận của cha, mẹ về việc lựa chọn quốc tịch cho con.
- Nếu cha, mẹ lựa chọn quốc tịch nước ngoài cho con, thì ngoài văn bản thỏa thuận lựa chọn quốc tịch còn phải có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền của nước mà trẻ được chọn mang quốc tịch về việc trẻ có quốc tịch phù hợp quy định pháp luật của nước đó.
4. Thẩm quyền đăng ký khai sinh
- Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người cha hoặc người mẹ thực hiện đăng ký khai sinh theo quy định tại Điều 13 Luật Hộ tịch năm 2014.
- Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú của người cha hoặc người mẹ thực hiện đăng ký khai sinh trong các trường hợp quy định tại Điều 35 Luật Hộ tịch năm 2014.
