Theo Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, có hai thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân đó là thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân khi ly hôn và thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân do vợ, chồng chết hoặc một bên bị Tòa án tuyên bố là đã chết.
- Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân khi ly hôn:
Theo Điều 57 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về thời điểm chấm dứt hôn nhân và trách nhiệm gửi bán án, quyết định ly hôn.
“1. Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
2. Tòa án đã giải quyết ly hôn phải gửi bản án, quyết định ly hôn đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan đã thực hiện việc đăng ký kết hôn để ghi vào sổ hộ tịch; hai bên ly hôn; cá nhân, cơ quan, tổ chức khác theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự và các luật khác có liên quan.”
Như vậy, thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân khi ly hôn là thời điểm bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật. Vậy khi nào bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật? khoản 2 Điều 282 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định thời hạn kháng cáo đối với bản án sơ thẩm của Tòa án là 15 ngày kể từ ngày tuyên án. Vậy nên khi quá 15 ngày này mà các đương sự không kháng cáo thì bản án ly hôn của Tòa án chính thức có hiệu lực pháp luật và kể từ thời điểm đó quan hệ hôn nhân cũng sẽ chấm dứt theo.
Còn đối với vụ việc thuận tình ly hôn thì ngay khi Tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn giữa hai đương sự thì quyết định này có hiệu lực ngay sau khi được ban hành và không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm (Điều 213 Bộ luật tố tụng dân sự 2015). Quyết định này chỉ có thể kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm của cơ quan có thẩm quyền khi có căn cứ cho rằng thỏa thuận này do bị nhầm lẫn, đe dọa, lừa dối hoặc cưỡng ép, vi phạm điều cấm của luật, của xã hội.
- Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân do vợ, chồng chết hoặc một bên bị Tòa án tuyên bố là đã chết:
Theo Điều 65 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì thời điểm chấm dứt hôn nhân được quy định như sau:
“Hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.
Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.”
Như vậy bên cạnh thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân khi Tòa án ban hành bản án ly hôn có hiệu lực pháp luật hoặc quyết định công nhận thuận tình ly hôn có hiệu lực pháp luật thì thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân của vợ chồng còn có thể bị chấm dứt từ thời điểm một trong hai bên (vợ hoặc chồng) chết hoặc trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết, lúc này thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày tháng chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.
