Theo khoản 1 Điều 167 Luật đất đai 2013 thì người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai. Tặng cho là hình thức chuyển giao quyền sử dụng đất từ người này sang người khác. Đây là hình thức chuyển giao tương đối phổ biến. Tuy nhiên việc tặng cho này có cần sự đồng ý của các thành viên trong gia đình không?
Trường hợp 1: Mảnh đất là tài sản chung của bố và mẹ
Theo Điều 213 Bộ luật dân sự 2015 quy định sở hữu chung của vợ chồng như sau:
“1. Sở hữu chung của vợ chồng là sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia.
2. Vợ chồng cùng nhau tạo lập, phát triển khối tài sản chung; có quyền ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung.
3. Vợ chồng thoả thuận hoặc uỷ quyền cho nhau chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung.
…”
Như vậy, trong trường hợp mảnh đất là tài sản mà bố, mẹ tạo lập nên trong thời kì hôn nhân và chung sống, thì đây là tài sản chung của bố và mẹ và cả 2 có quyền tặng cho mảnh đất này cho bất kì ai mà không cần sự
Trường hợp 2: Mảnh đất được Nhà nước cấp cho hộ gia đình sử dụng
Theo khoản 29 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định "Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.”
Trường hợp muốn tặng cho mảnh đất thuộc sở hữu chung của hộ gia đình thì “Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung của các thành viên gia đình được thực hiện theo phương thức thỏa thuận. Trường hợp định đoạt tài sản là bất động sản, động sản có đăng ký, tài sản là nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình phải có sự thỏa thuận của tất cả các thành viên gia đình là người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp luật có quy định khác. Trường hợp không có thỏa thuận thì áp dụng quy định về sở hữu chung theo phần được quy định tại Bộ luật này và luật khác có liên quan, trừ trường hợp quy định tại Điều 213 của Bộ luật này.” (khoản 2 Điều 212 Bộ luật dân sự 2015).
Mặt khác Điều 64 Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đất đai 2013 đã quy định rõ hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của hộ gia đình phải được người có tên trên Giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự ký tên vào hợp đồng hoặc văn bản giao dịch đó.
"Hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của nhóm người sử dụng đất, nhóm chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phải được tất cả các thành viên trong nhóm ký tên hoặc có văn bản ủy quyền theo quy định của pháp luật về dân sự, trừ trường hợp các chủ sở hữu căn hộ cùng sử dụng chung thửa đất trong nhà chung cư”
Như vậy, đối với trường hợp này việc tặng cho quyền sử dụng đất phải được tất cả các thành viên trong hộ gia đình đồng ý thì việc tặng cho quyền sử dụng đất mới được công nhận và có giá trị pháp lý. Bởi lẽ mỗi thành viên trong gia đình đều có một phần quyền sở hữu của mình đối với mảnh đất này. Chính vì vậy mà nếu như có thành viên tiến hành tặng cho mảnh đất này cho người khác mà chưa được sự đồng ý của tất cả các thành viên trong gia đình thì đồng ý của các con.
