Theo nguyên tắc thì quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài được tôn trọng và bảo vệ khi phải phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hoặc gia nhập.
Điều 122 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định áp dụng pháp luật đối với quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài như sau:
“1. Các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được áp dụng đối với quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài, trừ trường hợp Luật này có quy định khác.
Trong trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác với quy định của Luật này thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế đó.
2. Trong trường hợp Luật này, các văn bản pháp luật khác của Việt Nam có dẫn chiếu về việc áp dụng pháp luật nước ngoài thì pháp luật nước ngoài được áp dụng, nếu việc áp dụng đó không trái với các nguyên tắc cơ bản được quy định tại Điều 2 của Luật này.
Trong trường hợp pháp luật nước ngoài dẫn chiếu trở lại pháp luật Việt Nam thì áp dụng pháp luật về hôn nhân và gia đình Việt Nam.
3. Trong trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có dẫn chiếu về việc áp dụng pháp luật nước ngoài thì pháp luật nước ngoài được áp dụng.”
Như vậy, về nguyên tắc pháp luật hôn nhân và gia đình của Việt Nam được áp dụng cho quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài. Tuy nhiên trong trường hợp Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác với Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì sẽ áp dụng Điều ước quốc tế. Điều này cho thấy trong những trường hợp có Điều ước quốc tế thì Điều ước quốc tế được Việt Nam tôn trọng và áp dụng trên cả pháp luật nước nhà.
Trong những năm qua, Nhà nước ta đã ký kết và tham gia nhiều điều ước quốc tế, trong đó phổ biến là các hiệp định song phương gồm hiệp định tương trợ tư pháp và pháp lý và hiệp định hợp tác về nuôi con nuôi. Có thể kể đến các Điều ước quốc tế với Cộng hoà Cuba (1984), Cộng hoà nhân dân Hunggari (1985), Cộng hoà nhân dân Bungari (1986), Cộng hoà Ba Lan (1993), Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào (1998), Liên bang Nga (1998)…
Bên cạnh đó, trong trường hợp Luật này, các văn bản pháp luật khác của Việt Nam có dẫn chiếu về việc áp dụng pháp luật nước ngoài thì pháp luật nước ngoài được áp dụng, nếu việc áp dụng đó không trái với các nguyên tắc cơ bản được quy định tại Điều 2 của Luật này.
Thêm nữa, trong trường hợp pháp luật nước ngoài dẫn chiếu trở lại pháp luật Việt Nam thì áp dụng pháp luật về hôn nhân và gia đình Việt Nam.
Thêm một quy định nữa thể hiện sự thống nhất và tôn trọng áp dụng pháp luật của Việt Nam khi ký kết Điều ước quốc tế với các nước trên thế giới, đó là trong trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có dẫn chiếu về việc áp dụng pháp luật nước ngoài thì lúc này pháp luật nước ngoài sẽ được áp dụng.
