Thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện cụm từ “bỏ công chứng giấy tờ” được chia sẻ rộng rãi, dẫn đến sự hiểu lầm rằng việc công chứng trong giao dịch bất động sản cũng sẽ bị loại bỏ. Nhiều người dân xôn xao trước thông tin cho rằng từ ngày 01/7/2025, khi thực hiện mua bán nhà đất, các bên sẽ không cần phải công chứng hợp đồng nữa. Vậy, có đúng từ ngày 01/7/2025 hợp đồng công chứng mua bán nhà đất không cần công chứng? Cùng chúng tôi tìm hiểu về vấn đề này trong video sau đây nhé.
Có đúng từ ngày 01/7/2025: Hợp đồng mua bán nhà đất không cần công chứng?
Vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã chính thức ban hành Thông báo 171/TB-VPCP 2025, trong đó nổi bật là quy định trong thời gian tới khi đi thực hiện các thủ tục hành chính, người dân được phép sử dụng các giấy tờ điện tử tích hợp trên tài khoản VNeID mà không phải xuất trình giấy tờ bản cứng, sao y hoặc công chứng.
Điều này khiến nhiều người dân hiểu rằng, sắp tới đây, từ 01/7/2025, khi Luật Công chứng 2024 bắt đầu có hiệu lực, sẽ không còn hoạt động công chứng nữa và các loại văn bản giấy tờ không cần công chứng vẫn có hiệu lực và giá trị pháp lý, trong đó có cả hợp đồng mua bán nhà đất. Tuy nhiên, cách hiểu này là chưa chính xác.
Hiện nay, hoạt động công chứng bao gồm cả công chứng và chứng thực. Cần lưu ý rằng chứng thực khác với công chứng, do đó việc không yêu cầu nộp giấy tờ chứng thực vì đã tích hợp trên VNeID không đồng nghĩa với việc loại bỏ hoạt động công chứng, đặc biệt là với các loại hợp đồng, giao dịch liên quan tới tài sản lớn như nhà đất, xe cộ…
Vậy, những giao dịch nào bắt buộc hoặc nên công chứng?
Hiện nay, pháp luật không quy định cụ thể danh mục các loại giấy tờ bắt buộc phải công chứng. Tuy nhiên, vẫn có quy định về những giao dịch phải công chứng bắt buộc hoặc giao dịch được công chứng theo yêu cầu tự nguyện của người dân, tùy từng trường hợp cụ thể.
Các quy định này được nêu rõ trong các luật chuyên ngành như: Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, cùng một số văn bản pháp luật có liên quan.
Căn cứ theo khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024 quy định các giao dịch phải công chứng, chứng thực hoặc theo yêu cầu của các bên như sau:
- Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn nhà đất.
- Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại nhà đất.
- Hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp.
- Hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn mà một hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản.
- Văn bản thừa kế nhà đất.
Căn cứ khoản 4, khoản 5 Điều 44 Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 quy định như sau:
“Điều 44. Hợp đồng trong kinh doanh bất động sản
[...]
4. Hợp đồng kinh doanh bất động sản, hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản mà ít nhất một bên tham gia giao dịch là doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên.
5. Hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng mà các bên tham gia giao dịch là cá nhân phải công chứng hoặc chứng thực”.
Và căn cứ khoản 4 Điều 9 Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 quy định như sau:
“Điều 9. Điều kiện đối với tổ chức, cá nhân khi kinh doanh bất động sản
[...]
4. Tổ chức, cá nhân bán nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng không nhằm mục đích kinh doanh hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng dưới mức quy mô nhỏ thì không phải tuân thủ các quy định của Luật này nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật; trường hợp cá nhân bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng thì còn phải thực hiện công chứng, chứng thực theo quy định tại khoản 5 Điều 44 của Luật này”.
Căn cứ khoản 1 Điều 164 Luật Nhà ở 2023 quy định như sau:
- Mua bán, thuê mua, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp nhà ở.
- Văn bản thừa kế nhà ở
Như vậy, có thể thấy rằng các giao dịch liên quan đến quyền tài sản, quyền sử dụng nhà đất hoặc quyền nhân thân đều được pháp luật quy định bắt buộc phải công chứng hoặc khuyến khích công chứng để đảm bảo tính pháp lý, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi cho các bên tham gia.
Việc công chứng hợp đồng, đặc biệt trong các giao dịch chuyển nhượng, mua bán nhà đất, không chỉ là thủ tục pháp lý đơn thuần mà còn đóng vai trò là chứng cứ hợp pháp khi xảy ra tranh chấp.
Do đó, công chứng hợp đồng là bước không thể bỏ qua nếu muốn đảm bảo quyền lợi một cách an toàn, minh bạch và bền vững trong các giao dịch bất động sản.
Phân biệt sự khác nhau giữa công chứng, chứng thực
Đầu tiên cần phải khẳng định, công chứng và chứng thực không phải một. Điểm khác biệt lớn nhất giữa công chứng và chứng thực là hợp đồng được công chứng có giá trị chứng cứ, những tình tiết, sự kiện trong hợp đồng được công chứng sẽ không cần phải chứng minh nếu có tranh chấp xảy ra.
Còn chứng thực không có giá trị chứng cứ chứng minh về nội dung hợp đồng giao dịch. Do vậy, khi có tranh chấp hoặc khởi kiện tại Tòa, nguyên đơn buộc phải có nghĩa vụ chứng minh tình tiết, sự kiện trong hợp đồng.
Dưới đây là bảng phân biệt những điểm khác nhau lớn nhất giữa công chứng và chứng thực:
|
Tiêu chí |
Công chứng |
Chứng thực |
|
Bản chất |
- Bảo đảm nội dung của một hợp đồng, giao dịch, công chứng viên chịu trách nhiệm về tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch đó và qua việc bảo đảm tính hợp pháp để giảm thiểu rủi ro - Mang tính pháp lý cao hơn. |
- Thường là để chứng nhận để chứng thực bản sao là đúng với bản chính, chứng nhận sự việc mà không đề cập đến nội dung, chủ yếu chú trọng về mặt hình thức. |
|
Giá trị pháp lý |
Có giá trị pháp lý cao hơn: - Hợp đồng khi đã được công chứng sẽ có hiệu lực thi hành với tất cả các bên liên quan. - Trường hợp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thì bên kia có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định. Ví dụ: bên mua phải hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ tài chính, bên bán phải có trách nhiệm bàn giao Sổ đỏ thật… - Hợp đồng được công chứng có giá trị chứng cứ. Theo đó, những tình tiết, sự kiện trong hợp đồng được công chứng sẽ không cần phải chứng minh, trừ trường hợp bị Tòa án tuyên bố là vô hiệu. |
Chỉ có giá trị chứng minh:
Không có giá trị chứng cứ chứng minh về nội dung hợp đồng giao dịch.
Do vậy, khi có tranh chấp hoặc khởi kiện tại Tòa, nguyên đơn buộc phải có nghĩa vụ chứng minh tình tiết, sự kiện trong hợp đồng. |
Mua bán nhà đất nên công chứng hay chứng thực hợp đồng chuyển nhượng?
Theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024, khi nộp hồ sơ sang tên nhà đất, Văn phòng đăng ký đất đai vẫn sẽ xét thông qua hồ sơ mà không phân biệt hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất bạn nộp là hợp đồng được công chứng hay chứng thực.
Điều đó có nghĩa là hợp đồng chuyển nhượng đất dù công chứng hay chứng thực thì đều có giá trị pháp lý như nhau khi sang tên Giấy chứng nhận.
Người dân hoàn toàn có thể ra Uỷ ban nhân dân (UBND) xã để thực hiện chứng thực bởi hợp đồng chuyển nhượng đất chứng thực tại xã vẫn được công nhận hiệu lực pháp lý.
Theo đó, tùy thuộc vào chi phí và nhu cầu thực hiện mà các bên chuyển nhượng có thể lựa chọn hình thức công chứng hay chứng thực.
Việc chứng thực thay vì công chứng hợp đồng không ảnh hưởng gì đến giá trị pháp lý khi sang tên Sổ đỏ, Sổ hồng; lệ phí chứng thực cũng không cao như phí công chứng.
Tuy nhiên người dân cần lưu ý, việc có giá trị pháp lý ngang nhau khi sang tên Giấy chứng nhận không đồng nghĩa với việc có giá trị pháp lý ngang nhau khi thực hiện tranh chấp, khởi kiện vì chứng thực chỉ có giá trị chứng minh về hình thức, chứ không có giá trị chứng cứ chứng minh về nội dung hợp đồng giao dịch.
Vì vậy, để đảm bảo an toàn, các bên nên lựa chọn công chứng tại các tổ chức hành nghề công chứng nơi có đất.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Sau khi tham khảo bài viết của Luật CNC Việt Nam, Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh nếu Quý khách hàng còn vấn đề nào chưa rõ thì hãy liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây để được tư vấn chi tiết hơn. Ngoài ra, nếu khách hàng cần tư vấn về các vấn đề pháp lý khác như xin các loại giấy phép, soạn thảo các loại hợp đồng lao động, dân sự, rà soát hợp đồng, soạn thảo các loại đơn từ, soạn hồ sơ khởi kiện, lập di chúc, khai nhận di sản thừa kế, đăng ký biến động đất đai,… thì cũng đừng ngại liên hệ với Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh, Luật sư giỏi thừa kế nhà đất để được giải đáp mọi thắc mắc.
VĂN PHÒNG GIAO DỊCH CÔNG TY LUẬT TNHH CNC VIỆT NAM
Văn phòng 1: 15/50 Đoàn Như Hài, Phường 13, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh
Văn phòng 2: 1084 Lê Văn Lương, Ấp 3, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 0909 642 658 - 0939 858 898
Website: luatsugioisaigon.vn
Email: luatsucncvietnam@gmail.com
