Tảo hôn là hành vi vi phạm pháp luật về kết hôn khi một hoặc cả hai bên chưa đạt độ tuổi quy định theo Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam. Vậy, trường hợp nào tảo hôn vẫn được công nhận là vợ chồng? Cùng theo dõi bài viết sau đây của chúng tôi để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé.
Các trường hợp kết hôn trái pháp luật
Kết hôn trái pháp luật được định nghĩa cụ thể tại khoản 6 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, theo đó kết hôn trái pháp luật được hiểu là việc nam, nữ đã đăng ký kết hôn ở cơ quan có thẩm quyền nhưng một trong hai bên hoặc cả hai bên vi phạm điều kiện kết hôn theo quy định nêu tại Điều 8 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Dẫn chiếu đến Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, có thể xác định các trường hợp kết hôn trái pháp luật gồm có:
- Không đủ tuổi kết hôn (cụ thể độ tuổi được phép kết hôn là: Nam từ đủ 20 tuổi và nữ từ đủ 18 tuổi).
- Kết hôn mà một trong hai bên hoặc cả hai bên không tự nguyện quyết định.
- Một trong hai bên hoặc cả hai bên bị mất năng lực hành vi dân sự.
- Kết hôn giả tạo.
- Tảo hôn, cưỡng ép việc kết hôn hoặc lừa dối, cản trở kết hôn.
- Người đang có vợ/chồng mà kết hôn hoặc chung sống với người khác như vợ chồng.
- Những người có mối quan hệ sau đây kết hôn với nhau: Cùng dòng máu trực hệ, cha mẹ nuôi với con nuôi, có họ trong phạm vi ba đời, mẹ vợ với con rể hoặc cha chồng với con dâu, mẹ kế với con riêng của chồng hoặc cha dượng với con riêng của vợ.
Như vậy, nếu thuộc một trong các trường hợp vi phạm nêu trên thì sẽ bị xem là kết hôn trái pháp luật.
Tảo hôn là gì? Hậu quả của việc tảo hôn
Tảo hôn là một vấn đề tồn tại lâu đời, đặc biệt phổ biến ở các vùng nông thôn và dân tộc thiểu số. Căn cứ theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có giải thích như sau: “Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định”.
Như vậy, tảo hôn là hành vi vi phạm pháp luật khi thuộc một trong 03 trường hợp sau:
- Nam lấy vợ khi chưa đủ 20 tuổi.
- Nữ lấy chồng khi chưa đủ 18 tuổi.
- Nam chưa đủ 20 tuổi và nữ chưa đủ 18 tuổi.
Việc kết hôn khi chưa đủ độ tuổi không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội, kinh tế và sức khỏe.
* Hậu quả của việc tảo hôn:
Tảo hôn không chỉ làm ảnh hưởng đến đời sống cá nhân mà còn tạo ra những vấn đề lớn cho cộng đồng:
- Sức khỏe: Các cô gái trẻ phải đối mặt với nguy cơ cao trong quá trình mang thai và sinh con, dẫn đến tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh gia tăng.
- Giáo dục: Trẻ em kết hôn sớm thường phải bỏ học, không có cơ hội phát triển kỹ năng nghề nghiệp.
- Kinh tế: Gia đình tảo hôn thường gặp khó khăn tài chính do thiếu kiến thức và cơ hội nghề nghiệp.
- Xã hội: Gia tăng gánh nặng cho xã hội về phúc lợi, chăm sóc sức khỏe và giáo dục.
Ai được quyền yêu cầu Tòa án hủy kết hôn trái pháp luật do tảo hôn?
Căn cứ khoản 2 Điều 10 Luật Hôn nhân và Gia đình, người có quyền huỷ kết hôn trái luật do nam, nữ tảo hôn gồm:
- Cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc người đại diện khác của nam, nữ tảo hôn.
- Cơ quan quản lý Nhà nước về gia đình, trẻ em: Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh hoặc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Phòng Lao động, Thương binh và xã hội, Phòng Văn hóa và Thông tin... (căn cứ Điều 3 của Nghị định số 02/2013/NĐ-CP và khoản 1 Điều 90 của Luật Trẻ em năm 2016).
- Hội Liên hiệp phụ nữ.
Sau khi được giải quyết việc huỷ kết hôn trái luật vì nam, nữ tảo hôn thì sẽ có hậu quả như sau:
- Các bên nam, nữ phải chấm dứt quan hệ vợ chồng trái luật trước đó.
- Quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ con vẫn còn tồn tại và sẽ được giải quyết như khi cha, mẹ ly hôn.
- Các quan hệ khác như tài sản, nghĩa vụ, hợp đồng giữa các bên sẽ được thực hiện theo thoả thuận của các bên. Nếu không thoả thuận được thì giải quyết theo Bộ luật Dân sự và các quy định khác. Tuy nhiên, dù giải quyết theo hướng nào thì cũng phải đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con.
Trường hợp nào tảo hôn vẫn được công nhận là vợ chồng?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 11 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 khẳng định: “Trong trường hợp tại thời điểm Tòa án giải quyết yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật mà cả hai bên kết hôn đã có đủ các điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật này và hai bên yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án công nhận quan hệ hôn nhân đó. Trong trường hợp này, quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm các bên đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này”.
Như vậy, khi nam nữ tảo hôn nhưng tại thời điểm Toà án giải quyết yêu cầu huỷ kết hôn trái luật mà cả hai đã đủ tuổi (nam đã đủ 20 tuổi, nữ đã đủ 18 tuổi trở lên và các điều kiện kết hôn khác), có yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì quan hệ vợ chồng giữa hai người sẽ được Toà án công nhận.
Lưu ý: Thời điểm quan hệ hôn nhân được xác lập là khi nam, nữ đủ điều kiện kết hôn.
Ví dụ: Anh A sinh ngày 25/02/1996, chị B sinh ngày 10/10/1995. Ngày 08/02/2015, anh A và chị B đăng ký kết hôn. Ngày 25/10/2016, Toà án mở phiên họp giải quyết yêu cầu huỷ kết hôn trái luật. Tại phiên toà, hai anh chị đều yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân.
Do đó, từ ngày 25/02/2016, Toà án sẽ xem xét và công nhận quan hệ hôn nhân của anh A và chị B (tại thời điểm 2 anh chị này đủ tuổi kết hôn).
Tảo hôn bị phạt thế nào?
Do tảo hôn là một trong những hành vi bị cấm nên người vi phạm quy định về tảo hôn có thể bị xử lý như sau:
* Phạt vi phạm hành chính:
Điều 58 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định xử phạt đối với hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn như sau:
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn.
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
* Chịu trách nhiệm hình sự:
Người có hành vi tổ chức tảo hôn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội tổ chức tảo hôn được quy định tại Điều 183 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, cụ thể như sau:
Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.
Như vậy, tảo hôn là một trong những hành vi bị cấm theo quy định của pháp luật. Tảo hôn không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn để lại nhiều hệ lụy đối với cá nhân, gia đình và xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực, dân số, việc chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Do đó, mọi người dân cần nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Sau khi tham khảo bài viết của Luật CNC Việt Nam, Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh nếu Quý khách hàng còn vấn đề nào chưa rõ thì hãy liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây để được tư vấn chi tiết hơn. Ngoài ra, nếu khách hàng cần tư vấn về các vấn đề pháp lý khác như xin các loại giấy phép, soạn thảo các loại hợp đồng lao động, dân sự, rà soát hợp đồng, soạn thảo các loại đơn từ, soạn hồ sơ khởi kiện, lập di chúc, khai nhận di sản thừa kế, đăng ký biến động đất đai,… thì cũng đừng ngại liên hệ với Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh, Luật sư giỏi thừa kế nhà đất để được giải đáp mọi thắc mắc.
VĂN PHÒNG GIAO DỊCH CÔNG TY LUẬT TNHH CNC VIỆT NAM
Văn phòng 1: 15/50 Đoàn Như Hài, Phường 13, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh
Văn phòng 2: 1084 Lê Văn Lương, Ấp 3, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 0909 642 658 - 0939 858 898
Website: luatsugioisaigon.vn
Email: luatsucncvietnam@gmail.com
