Vấn đề thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ở nước ta luôn là vấn đề sôi nổi và nhận được nhiều quan tâm từ mọi người. Hiện nay, rất nhiều trường hợp, hộ gia đình, cá nhân đã bị thu hồi đất, không còn nhà nào khác để sinh sống, mà đang chờ cơ quan có thẩm quyền cấp nền tái định cư. Và khi đó, câu hỏi đặt ra là: “Chưa được bố trí tái định cư, thì người bị thu hồi đất ở đâu?”. Để giải đáp thắc mắc trên, kính mời anh/chị và các bạn cùng theo dõi bài viết bên dưới của chúng tôi nhé.
Quy định về bố trí tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Bố trí tái định cư là một chính sách của Nhà nước đối với người dân có đất bị thu hồi để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, Nhà nước sẽ bố trí tái định cư cho người có đất bị thu hồi theo các phương án như cấp đất ở, cấp nhà ở hoặc bằng tiền tùy theo điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở hoặc mong muốn của người có đất bị thu hồi.
Căn cứ theo khoản 2 Điều 111 Luật Đất đai 2024, phương án bố trí tái định cư đã phê duyệt sẽ được công bố công khai tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi và tại nơi tái định cư, người có đất bị thu hồi có thể đến các địa điểm này để cập nhật phương án bố trí tái định cư.
Ngoài ra, Luật Đất đai 2024 quy định phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bố trí tái định cư trước khi thực hiện thu hồi đất, đây điểm tiến bộ hơn so với quy định của Luật Đất đai 2013, quy định này nhằm bảo đảm cho người bị thu hồi đất chắc chắn được ổn định cuộc sống sau khi thu hồi đất.
Hỗ trợ bố trí tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được thực hiện như thế nào?
Điều 23 Nghị định 88/2024/NĐ-CP quy định về trường hợp hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất như sau:
Điều 23. Hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đủ điều kiện được hỗ trợ tái định cư theo quy định tại khoản 8 Điều 111 của Luật Đất đai mà có nhu cầu tự lo chỗ ở thì ngoài việc được bồi thường về đất bằng tiền còn được nhận tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở.
2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy mô diện tích đất ở thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình và điều kiện cụ thể tại địa phương quy định mức hỗ trợ tại khoản 1 Điều này cho phù hợp.
Theo đó, trường hợp hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài bị thu hồi đất mà đủ điều kiện như sau thì được hỗ trợ tái định cư sẽ được bồi thường về đất bằng tiền và nhận tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở:
- Có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở
- Được bồi thường bằng việc giao đất ở
- Hoặc ở nhà tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu.
Tuy nhiên, nếu có nhu cầu tự lo chỗ ở thì ngoài việc được bồi thường về đất bằng tiền, người bị thu hồi còn được nhận khoản tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở.
Chú ý: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy mô diện tích đất ở thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình và điều kiện cụ thể tại địa phương quy định mức hỗ trợ sao cho phù hợp.
Suất bố trí tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được thực hiện ra sao?
Theo khoản 1 Điều 24 Nghị định 88/2024/NĐ-CP có quy định: Trường hợp bị thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng việc giao nhà, đất tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị 01 suất tái định cư tối thiểu thì người bị thu hồi được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao 01 suất tái định cư tối thiểu. Cụ thể, suất bố trí tái định cư tối thiểu được thực hiện như sau:
(1) Suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng đất ở, nhà ở hoặc bằng tiền sao cho phù hợp với việc lựa chọn của người được bố trí tái định cư;
(2) Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng đất ở, nhà ở: Diện tích đất ở tái định cư ≥ diện tích tối thiểu theo quy định của UBND cấp tỉnh. Diện tích nhà ở tái định cư ≥ diện tích căn hộ tối thiểu theo quy định.
Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng nhà ở: Diện tích nhà ở tái định cư ≥diện tích căn hộ tối thiểu theo quy định.
Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được tính bằng tiền: Khoản tiền cho suất tái định cư tối thiểu tương đương với giá trị một suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, nhà ở tại nơi bố trí tái định cư.
Tùy vào tình hình cụ thể của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quy định suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, nhà ở, bằng nhà ở hoặc bằng tiền.
Người có đất bị thu hồi, chưa được bố trí tái định cư thì ở đâu?
Từ 01/8/2024, một trong những điều kiện thu hồi đất là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí tái định cư theo quy định tại khoản 3 Điều 80 Luật Đất đai năm 2024.
Theo đó, tại khoản 6 Điều 91 Luật Đất đai năm 2024, có quy định như sau: “Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.”
Có thể thấy việc phê duyệt phương án cũng như việc thực hiện bố trí tái định cư bắt buộc phải được hoàn thành trước khi thu hồi đất, tức là, tái định cư phải đi trước một bước. Đây cũng là một điểm mới quan trọng của Luật Đất đai năm 2024 so với Luật Đất đai năm 2013 vì trước đây, chỉ cần hoàn thành xong việc xây dựng nhà ở/cơ sở hạ tầng khu vực tái định cư là đã được ra quyết định thu hồi và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày. Do đó, từ ngày 01/8/2024 khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực người dân không cần lo lắng rằng sau khi thu hồi đất sẽ không có chỗ để ở.
Lưu ý: Duy nhất 1 trường hợp bị thu hồi đất đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị thì người bị thu hồi sẽ được bồi thường bằng đất ở/nhà ở tại chỗ.
Tuy nhiên, vì một số lý do nào đó mà dự án chưa được xây dựng xong nên trong khi chờ bố trí tái định cư, việc người sử dụng đất không có chỗ ở được xử lý như sau:
Căn cứ theo Nghị định 88/2024/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất do Chính phủ ban hành có hiệu lực từ ngày 01/8/2024 là một Nghị định quan trọng, trong đó là những hướng dẫn chi tiết của chính phủ liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, cụ thể như sau:
Trường hợp người đang sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước nằm trong phạm vi thu hồi đất phải phá dỡ nhà mà không còn chỗ ở nào khác trong địa bàn cấp huyện nơi có đất thu hồi thì được hỗ trợ thuê nhà ở tại nơi tái định cư. Giá thuê nhà là giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước. Nhà thuê tại nơi tái định cư được Nhà nước bán cho người đang thuê theo quy định của pháp luật về nhà ở về bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước cho người đang thuê; trường hợp người đang sử dụng nhà ở bị thu hồi có nhu cầu và địa phương có quỹ đất ở, quỹ nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại, nhà ở xã hội thì được xem xét giao đất ở có thu tiền sử dụng đất, bán nhà ở; trường hợp tự lo chỗ ở mới thì được hỗ trợ bằng tiền.
Trường hợp thực hiện các dự án, mục đích quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội phải thu hồi đất ở trong thửa đất có nhà ở mà người có đất thu hồi có nhu cầu tái định cư tại chỗ thông qua hoán đổi vị trí đất ở về phía sau trong phần diện tích đất nông nghiệp còn lại của thửa đất sau thu hồi thì việc bố trí tái định cư trong trường hợp này được thực hiện như sau:
- Bố trí tái định cư tại chỗ bằng hình thức cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2 Điều 196 Luật Đất đai 2024;
- Miễn tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở khi bố trí tái định cư bằng diện tích đất ở thu hồi trong trường hợp người có đất thu hồi đồng ý phương án bồi thường về đất nông nghiệp đối với phần diện tích đất bị thu hồi.
Như vậy, đối với trường hợp người bị thu hồi đất, nhưng chưa được bố trí tái định cư thì sẽ được bố trị vào nhà ở tạm hoặc được hỗ trợ tiền thuê nhà để ở tạm thời.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Sau khi tham khảo bài viết của Luật CNC Việt Nam, Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh nếu Quý khách hàng còn vấn đề nào chưa rõ thì hãy liên hệ với chúng tôi theo thông tin dưới đây để được tư vấn chi tiết hơn. Ngoài ra, nếu khách hàng cần tư vấn về các vấn đề pháp lý khác như xin các loại giấy phép, soạn thảo các loại hợp đồng lao động, dân sự, rà soát hợp đồng, soạn thảo các loại đơn từ, soạn hồ sơ khởi kiện, lập di chúc, khai nhận di sản thừa kế, đăng ký biến động đất đai,… thì cũng đừng ngại liên hệ với Luật sư giỏi Sài Gòn, Luật sư giỏi Thành phố Hồ Chí Minh, Luật sư giỏi thừa kế nhà đất để được giải đáp mọi thắc mắc.
VĂN PHÒNG GIAO DỊCH CÔNG TY LUẬT TNHH CNC VIỆT NAM
Văn phòng 1: 15/50 Đoàn Như Hài, Phường 13, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh
Văn phòng 2: 1084 Lê Văn Lương, Ấp 3, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 0909 642 658 - 0939 858 898
Website: luatsugioisaigon.vn
Email: luatsucncvietnam@gmail.com
